Τρίτη 18 Μαρτίου 2008

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΞΕΡΟΥΜΕ ΑΛΛΙΩΣ

Η έκρηξη στην πρώην Γιουγκοσλαβία του Τίτο και ο διαμελισμός της αποτέλεσαν την κατάληξη ανταγωνισμών που σοβούσαν στο εσωτερικό της σαν αποτέλεσμα της ανομοιογένειας της χώρας τόσο από άποψη εθνολογικής σύστασης όσο κυρίως του οικονομικού χάσματος ανάμεσα στις αναπτυγμένες περιοχές του Βορρά και στον σαφώς πιο καθυστερημένο νότο. Καθώς η περίοδος της οικονομικής ευμάρειας και της ανάπτυξης άρχισε να υποχωρεί και η ακτινοβολία του Τίτο να θαμπώνει, Σέρβοι , Κροάτες και Αλβανοί εθνικιστές άρχισαν να ανταγωνίζονται και να αποκτούν Λαϊκό έρεισμα . Η άνοδος του Μιλόσεβιτς στην εξουσία στη Σερβία και η ισχυροποίηση του Κροατικού Εθνικισμού στο Ζάγκρεμπ αντικατέστησαν τις πολιτικές κατευνασμού και συμφιλίωσης με επιλογές ένθεν και ένθεν διαχωρισμού και δημιουργίας της Μεγάλης Κροατίας και της Μεγάλης Σερβίας αντίστοιχα. Στηριγμένος στα συγκριτικά πλεονεκτήματα των Σέρβων στον κρατικό μηχανισμό και την κυριαρχία τους στον Στρατό και την Αστυνομία ο Μιλόσεβιτς ξεκίνησε επιθετικά διεκδικώντας για τους Σέρβους μια Μεγάλη Σερβία. Στο θολό ευρωπαϊκό τοπίο της εποχής υπολόγισε προφανώς λάθος την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα για τον ίδιο και τη Σερβία. Καθώς η κρίση εξελισσόταν έγινε γρήγορα κατανοητό πως η αρχική αντίδραση Γερμανών και Ιταλών κυρίως , στηριγμένη σε πολιτικές αντιλήψεις και αντανακλαστικά που πήγαιναν πίσω στην εποχή του Α παγκοσμίου πολέμου, εκτός από την επιδείνωση των συγκρούσεων στο εσωτερικό της χώρας, αποδυνάμωναν την έτσι κ αλλιώς χλωμή Ευρωπαϊκή Ένωση μετατρέποντας την σύγκρουση στη Γιουγκοσλαβία σε ανταγωνισμό μεταξύ των εταίρων για την κηδεμονία των νέων κρατών. Η είσοδος της Αμερικής στο Θέατρο των Βαλκανίων ήρθε να καλύψει το κενό με μια Αμερική να διαμορφώνει, και εξαιτίας της σύγκρουσης στα Βαλκάνια, το νέο δόγμα εξωτερικής πολιτικής στην Ευρώπη που σταδιακά εξελίχθηκε σε πολική περικύκλωσης της Ρωσίας και απορρόφησης των πρώην ανατολικών κρατών σε μια ευρύτερη ατλαντική συμμαχία προσπαθώντας να κερδίσει έδαφος όχι μόνο απέναντι στη Ρωσία αλλά και απέναντι στην ΕΕ. Με τη Ρωσία του Γιέλτσιν να παραπαίει το μόνο σίγουρο ήταν πως κάνεις δεν θα επέτρεπε τη δημιουργία μιας ισχυρής αντιδυτικής Σερβίας υπό τον Μιλόσεβιτς. Αντί να αναδιπλωθεί μετά το φιάσκο της Βοσνίας και υπό το βάρος της πολιτικής και στρατιωτικής πίεσης των αμερικάνων ο Μιλόσεβιτς ξεκίνησε την επιχείρηση εθνοκάθαρσης στο Κόσσοβο επιχειρώντας ούτε λίγο ούτε πολύ τον εκπατρισμό ενός εκατομμυρίου αμάχων αφού πρώτα εξώθησε την κατάσταση στα άκρα καταργώντας το καθεστώς αυτονομίας των αλβανών και ελευθερίες που απολάμβαναν επί Τίτο όπως η χρήση της αλβανικής στην εκπαίδευση κτλ. Μετατρέποντας μια αυτόνομη επαρχία σε κατεχόμενη από τον Σέρβικό στρατό περιοχή άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για να προχωρήσει σε δεύτερη φάση στην εθνοκάθαρση. Αυτό αποτέλεσε την χρυσή ευκαιρία για τις ΗΠΑ οι οποίες αντιδρώντας βίαια με τους βομβαρδισμούς κατόρθωσαν να ακυρώσουν την βίαιη ενσωμάτωση του Κοσσόβου στην Σερβία, να ανατρέψουν τον Μιλόσεβιτς και κυρίως να αποκτήσουν μόνιμη ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή τόσο στα Σκόπια όσο και στην Αλβανία. Λίγο πιο πριν με τη δημιουργία του UCK σαν παράρτημα της CIA έβαλαν τις βάσεις για τον έλεγχο και τη χειραγώγηση του Αλβανικού εθνικισμού προς το συμφέρον τους. Η αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσόβου αποτελεί την τελευταία πράξη στο δράμα. Η επιλογή του τρόπου και του χρόνου από τους Αμερικάνους εντάσσεται στα πλαίσια της ολοένα και αυξανόμενης κόντρας με τη Ρωσία του Πούτιν και λιγότερο με τις επιδιώξεις των αμερικανών στα Βαλκάνια. Είναι μια κίνηση δηλαδή που περισσότερο επιδιώκει να εκθέσει την ρώσικη αντεπίθεση στην στρατηγική περικύκλωσης που εφαρμόζει η κυβέρνηση Μπους (πυραυλική ασπίδα, ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ κτλ) παρά μια κίνηση ενάντια στους έτσι κι αλλιώς τελειωμένους Σέρβους. Σε καμιά περίπτωση δεν αποσκοπεί σε οποιαδήποτε μορφής αποσταθεροποίηση της ελληνικής πολιτικής σκηνής . Παρά τα περί αντιθέτου θρυλούμενα, και παρά την εντονότατη αντίθεση της ελληνικής κοινής γνώμης στις εξελίξεις στη Γιουγκοσλαβία, ο Αμερικάνικος παράγοντας υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια εξαιρετικά προσεκτικός στους χειρισμούς που θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στην Ελλάδα. Τόσο κατά την περίοδο των βομβαρδισμών όσο και στους χειρισμούς του Μακεδονικού οι Κασσάνδρες που προέβλεπαν καταστροφές, διαμελισμούς της χώρας και τιμωρίες διαψευστήκαν με ποιο πρόσφατο παράδειγμα την διαπραγμάτευση για το Όνομα των Σκοπίων όπου το αδιέξοδο οδήγησε στην ανατροπή της κυβέρνησης της Γείτονος με αμερικάνικη πρωτοβουλία, όπως δείχνουν όλα, ενώ στην ημεδαπή πολιτική σκηνή δεν άνοιξε ούτε μύτη. Δεν υπάρχει προς το παρόν καμιά ένδειξη πως οι Αμερικάνοι επιθυμούν να εμπλέξουν την Ελλάδα με οποιοδήποτε τρόπο στο πάρτι που εξελίσσεται βορείως των συνόρων μας. Το μόνο μέτωπο που έχουμε ανοικτό προς βορά , το θέμα του ονόματος των Σκοπίων, το δημιουργήσαμε και το διογκώσαμε μόνοι μας. Όσο για τα σενάρια που προσπαθούν να συνδέσουν την ντε φάκτο ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου με τη Θράκη ή την Κύπρο στη βάση της δημιουργίας προηγούμενων, να υπενθυμίσω μόνο πως αν υπάρχει σήμερα μια πιθανότητα επανάληψης του σκηνικού του Κοσσόβου αυτή είναι η ανακήρυξη ανεξάρτητου Κουρδιστάν και κάνει την Τουρκία πολύ πιο ευάλωτη και επιφυλακτική σε τέτοιες κινήσεις από ότι την Ελλάδα.

2 σχόλια:

Ο άλλος Πόντιος είπε...

Από τις καλύτερες συνοπτικές αναλύσεις για το θέμα.
Βέβαια κάποιες σημαντικές λεπτομέρειες υποφωτίζονται, αλλά είναι λογικό: δεν έγραφες εγκυκλοπαίδεια.
Πάντως η μέχρι τώρα επιτυχής, στα νοτιοδυτικά, διαδικασία περικύκλωσης της Ρωσίας (καί στη σημαντικότατη Μαύρη Θάλασσα) έφερε και θα φέρει παράπλευρες εξελίξεις που αγγίζουν και θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος.

πολυτεχνίτης είπε...

Μου άρεσε η ανάλυσή σου. Απλά να σημειώσω ότι, ανεξάρτητα από το ότι η ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου συμφέρει τους Αμερικανούς, είναι δύσκολο να φανταστεί κανένας ποιά άλλη εξέλιξη θα ήταν δυνατή, μετά τις εθνοκαθάρσεις και τον πόλεμο εκεί. Το Κόσοβο χάθηκε για τη Σερβία ουσιαστικά από τότε που επικράτησε η πολιτική Μιλόσεβιτς και ξεκίνησε εκεί τις επιχειρήσεις. Πέρα από αυτό, η Ευρωπαική κοινή γνώμη, τραυματισμένη από τα όσα έγιναν στον πόλεμο της Βοσνίας και την ανεπάρκεια των Ευρωπαίων να αποτρέψουν σφαγές όπως τη Σρεμπρένιτσα (στην Ολλανδία έπεσε κυβέρνηση για το θέμα αυτό), την είχε στημένη στους Σέρβους όταν άρχισαν τα γεγονότα στο Κόσοβο.

Πολυτεχνίτης